بررسی امکان غربال ژنوتیپهای گندم متحمل به گرمای پایان فصل با آزمون پایداری غشا در برابر گرما
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز،
2استاد و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی پایداری غشا در برابر گرما بعنوان روشی برای گزینش ژنوتیپهای متحمل گندم به تنش گرمای انتهای فصل در مرحله گیاهچهای و گردهافشانی ده ژنوتیپ گندم نان بهاره در محیط کنترل شده به اجرا درآمد. درصد کاهش عملکرد ژنوتیپها در شرایط تنش گرمای انتهای فصل نیز در دو آزمایش جداگانه با اعمال دو تاریخ کاشت مناسب(22 آبان) و تاخیری (اول دیماه) در محیط مزرعه در اهواز و اعمال دو تیمار دمای بدون تنش و تنش گرما از ده روز بعد از گردهافشانی تا رسیدگی در محیط فیتوترون اندازهگیری شد. ژنوتیپهای مورد بررسی در هر دو مرحله گیاهچهای و گردهافشانی تنوع معنیداری از نظر پایداری غشا در برابر گرما داشتند. نتایج پایداری غشا در هر دو مرحله رشدی با هم مرتبط بودند(76/0=r) و میتوان از نتایج این آزمون روی گیاهچهها، میزان تحمل به گرما در گیاه کاملاً توسعه یافته را پیشبینی کرد. درصد کاهش عملکرد ناشی از تاخیر در کاشت با پایداری غشا در برابر گرما در مرحله دو برگی (68/0- =r) و گردهافشانی (60/0- =r) همبستگی معنیداری داشت ولی این روابط در شرایط تنش گرمای اعمال شده در فیتوترون ضعیف بود و به نظر میرسد که این آزمون به تنهایی نمیتواند بعنوان یک معیار گزینشی در برنامههای اصلاحی بکار رود.
کلیدواژه ها
Title
The study possibility of screening the wheat genotypes tolerant to terminal heat stress by membrane thermostability test
Authors
Abstract
This study was carried out to evaluate the cell membrane thermostability as a method for selection of wheat tolerant to terminal heat stress at seedling and anthesis stages of ten medium maturity spring bread wheat genotypes under controlled conditions. The grain yield reduction under terminal heat stress conditions was measured in two separate experiments by applying two optimum (12 Nov.) and late (21 Dec.) sowing dates under field conditions in Ahwaz and two temperature treatments i.e. normal and heat stress from 10 days after anthesis to maturity in phytotron. In both seedling and anthesis stages, there was significant variation among the genotypes for cell membrane thermostability. The results of cell membrane thermostability were correlated (r=0.76) in both stages of seedling and anthesis. Hence, the results of cell membrane thermostability at seedling stage can be used to predict the thermotolerance of the fully developed plant. In late sowing date, percentage of reduction grain yield had significantly negative correlation with cell membrane thermostability in both stages of seedling (r=-0.68) and anthesis (r=-0.60). But, under heat stress conditions in phytotrone, these relationships were weak. It seems that cell membrane thermostability alone cannot be used as a selection criteria in breeding programs.