بررسی تبادلات گازی و رنگیزه‌های فتوسنتزی ارقام گندم در شرایط تنش خشکی انتهای دوره رشد
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
دکتری و استاد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی پارامترهای گازی در گندم، در شرایط تنش خشکی، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1391 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی آبیاری (100 و 50٪ ظرفیت زراعی) و عامل فرعی ارقام گندم (مرودشت به عنوان حساس به خشکی، سیروان و چمران به عنوان مقاوم) بودند. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی باعث کاهش معنی‌دار کلروفیل a، b و کلروفیل کل و کاروتنوئید برگ پرچم در همه ارقام مورد بررسی گردید. در ارزیابی تبادلات گازی تنوع قابل ملاحظه‌ای بین ارقام در شرایط تنش و بدون تنش و همچنین ارقام حساس و مقاوم به خشکی مشاهده شد. این بررسی بیانگر کاهش فتوسنتز در شرایط تنش نسبت به شرایط عدم تنش خشکی، به ویژه در ارقم مرودشت بود. به طور متوسط میزان هدایت روزنه‌ای در شرایط آبی 266 و در شرایط تنش خشکی 158 میلی مول آب بر متر مربع بر ثانیه بود. در مقابل، در شرایط تنش خشکی غلظت دی اکسید کربن در اتاقک زیر روزنه در مقایسه با شرایط شاهد افزایش یافت و این افزایش در ارقام سیروان و چمران به طور معنی‌داری کمتر از ارقم حساس به خشکی بود. میزان تعرق در شرایط تنش خشکی، درگروه مقاوم به خشکی بیشتر از رقم مرودشت بود. بنابراین، می‌توان بیان داشت که ارقامی با میزان تعرق زیادتر در شرایط تنش (سیروان و چمران)، قادر به جذب مقدار بیشتر آب از خاک و نیز دارای فتوسنتز زیادتری می‌باشند.
کلیدواژه ها
Title
Evaluation of gas exchange and photosynthesis pigments in wheat cultivars under terminal drought stress conditions
Authors
Abstract
This study was carried out to explain the gas exchange characteristics in wheat cultivars under drought stress conditions. The experiment was arranged as a split plot based on randomized complete block design with three replications at the Research Farm of the Collage of Agriculture, Shiraz University, Iran, in 2013. Irrigation regime (100% and 50% F.C.) and wheat cultivars (Sirvan and Chamran, as relatively drought-tolerant and Marvdasht, as drought-sensitive cultivars) were considered as main and sub plots, respectively. The results showed that drought stress reduced the chlorophyll a, b and total and carotenoid content in all cultivars. Net photosynthesis rate, transpiration rate and stomatal conductance were significantly decreased under drought conditions, especially in Marvdasht cultivars. In contrast, the intercellular CO2 concentration was increased under drought stress in drought-sensitive cultivars compared to Sirvan and Chamran cultivars. In summary, it can be concluded that cultivars with greater transpiration rate (Sirvan and Chamran) could absorb more water with higher photosynthesis rate.