وراثت پذیری و نحوه عمل ژن برخی صفات کمی و کیفی در آفتابگردان
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،
2عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
3عضو هیات علمی پردیس کشاورزی دانشگاه تهران
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت توارث و عمل ژن برخی از صفات کمی و کیفی لاینهای آفتابگردان و هیبرید حاصل از تلاقی
تستر اجرا شد. صفات مورد ارزیابی عبارت بودند از: تعداد روز تا پنج درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی × آنها به روش لاین
فیزیولوژیک، قطر طبق، ارتفاع بوته، طول دمبرگ، قطر وسط ساقه، وزن خشک بوته، وزن مغز دانه، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه،
درصد روغن و عملکرد دانه. تجزیه واریانس صفات گویای وجود اختلاف معنی دار بین ژنوتیپها برای کلیه صفات بود. وراثت
پذیری عمومی اکثر صفات بیشتر از 80 درصد برآورد شد که احتمالا به خاطر تاثیر گذاری کم محیط بوده است. اما وراثت پذیری
خصوصی برای کلیه صفات به جز عملکرد دانه، تعداد روز تا پنج درصد گلدهی و وزن مغز دانه کمتر از 30 درصد برآورد شد که
میتوان آن را به بیشتر بودن سهم اثرات غالبیت ژنی در کنترل ژنتیکی این صفات نسبت داد. برآورد کمتر از واحد نسبت واریانس
ترکیب پذیری عمومی به واریانس ترکیب پذیری خصوصی در مورد تمام صفات مبین برتری نقش اثرات غیر افزایشی ژنها در کنترل
ژنتیکی همه صفات است، بنابراین پیشنهاد میشود در پروژه های اصلاح آفتابگردان، تمرکز بیشتر روی تولید هیبرید اعمال گردد.
تستر اجرا شد. صفات مورد ارزیابی عبارت بودند از: تعداد روز تا پنج درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی × آنها به روش لاین
فیزیولوژیک، قطر طبق، ارتفاع بوته، طول دمبرگ، قطر وسط ساقه، وزن خشک بوته، وزن مغز دانه، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه،
درصد روغن و عملکرد دانه. تجزیه واریانس صفات گویای وجود اختلاف معنی دار بین ژنوتیپها برای کلیه صفات بود. وراثت
پذیری عمومی اکثر صفات بیشتر از 80 درصد برآورد شد که احتمالا به خاطر تاثیر گذاری کم محیط بوده است. اما وراثت پذیری
خصوصی برای کلیه صفات به جز عملکرد دانه، تعداد روز تا پنج درصد گلدهی و وزن مغز دانه کمتر از 30 درصد برآورد شد که
میتوان آن را به بیشتر بودن سهم اثرات غالبیت ژنی در کنترل ژنتیکی این صفات نسبت داد. برآورد کمتر از واحد نسبت واریانس
ترکیب پذیری عمومی به واریانس ترکیب پذیری خصوصی در مورد تمام صفات مبین برتری نقش اثرات غیر افزایشی ژنها در کنترل
ژنتیکی همه صفات است، بنابراین پیشنهاد میشود در پروژه های اصلاح آفتابگردان، تمرکز بیشتر روی تولید هیبرید اعمال گردد.
کلیدواژه ها
Title
Heritability and genetic control of some quantitative and qualitative traits in sunflower
Authors
Abstract
Combining ability and genetic control of some qualitative and quantitative traits were evaluated in sunflower
lines and hybrids using line × tester analysis. The evaluated traits were composed of: days to five percent
flowering, days to maturity, capitul diameter, plant height, petiol length, stem diameter, plant dry matter,
achen weight, and number of seeds per capitol, seed weight, seed oil content, and seed yield. Analysis of
variance for indicated presence of significant differences between the genotypes. Broad sense heritability for
most the traits were appeared to be more than 80 percent which may mirror low influence of environmental
effects. Narrow sense heritability for all the traits except that for seed yield, days to five percent flowering
and achen weight was evaluated to be less than 30, which might be attributed to prominent portion of
dominance variance. The ratio of specific combining ability variance to that of general combining ability for
all the evaluated traits may be due to prominent effects of non-additive genes. As a result, hybrid variety is
the best choice in sunflower breeding programs.
lines and hybrids using line × tester analysis. The evaluated traits were composed of: days to five percent
flowering, days to maturity, capitul diameter, plant height, petiol length, stem diameter, plant dry matter,
achen weight, and number of seeds per capitol, seed weight, seed oil content, and seed yield. Analysis of
variance for indicated presence of significant differences between the genotypes. Broad sense heritability for
most the traits were appeared to be more than 80 percent which may mirror low influence of environmental
effects. Narrow sense heritability for all the traits except that for seed yield, days to five percent flowering
and achen weight was evaluated to be less than 30, which might be attributed to prominent portion of
dominance variance. The ratio of specific combining ability variance to that of general combining ability for
all the evaluated traits may be due to prominent effects of non-additive genes. As a result, hybrid variety is
the best choice in sunflower breeding programs.
Keywords
Sunflower, line × tester analysis, gene action, Heritability