مطالعه تغییرات عملکرد دانه، بیولوژیک و شاخص برداشت لاین‌های امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین در شرایط بهینه و تنش خشکی پس از ظهور بساک

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1استادیارمرکز کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
2استادیار مرکز کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
3کارشناس مرکز کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
چکیده
به منظور مطالعه و مقایسه لاین‌های امیدبخش گندم نان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد طی دو سال زراعی 89-1387 اجرا شد. سه سطح رژیم رطوبتی شامل: آبیاری کامل، اعمال تنش محدودیت رطوبتی از مرحله شیری دانه تا انتهای رشد و نمو و اعمال تنش محدودیت رطوبتی از مرحله ظهور بساک تا انتهای رشد و نمو به‌عنوان عامل اصلی و تعداد 10 لاین امیدبخش گندم شامل: Toos، C-81-10، Pishgam،C-84-4 ، C-84-8، C-D-85-15، C-D-85-9، C-D-84-5502، C-D-85-5502، C-85-6 به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش محدودیت رطوبتی از مرحله شیری دانه تا انتهای رشد و نمو گندم (L2 ) و تنش محدودیت رطوبتی ازمرحله ظهور بساک تا انتهای رشد و نمو (L3) باعث شد عملکرد دانه (به ترتیب 6/18و 3/45 درصد) و عملکرد بیولوژیک (به ترتیب 9/11 و 7/45 درصد) نسبت به شرایط بهینه رطوبتی کاهش پیدا کند. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص برداشت (95/40 درصد) در شرایط بهینه رطوبتی وجود داشت. کمترین شاخص برداشت (37/36 درصد) به L3 (تنش محدودیت رطوبتی پس از ظهور بساک) تعلق داشت، که می‌تواند به دلیل کاهش آب مصرفی پس از مرحله ظهور بساک در دو سطح محدودیت رطوبتی تنسبت به شرایط بهینه رطوبتی باشد. بالاترین عملکرد دانه (7593 و 7170 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب برای لاین‌های C-84-8 و C-84-4 حاصل شد که از نظر عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نیز در مقایسه با سایر لاین‌ها در وضعیت بهتری بودند.
کلیدواژه ها
 
Title
Study on grain yield, biological yield and harvest index of promising winter and facultative bread wheat lines in optimum and post anthesis drought stress conditions
Authors
Abstract
In order to evaluate grain yield, biological yield and harvest index of promising winter and facultative bread wheat lines in optimum and post anthesis drought stress conditions , the present investigation was conducted in split plot design using RCBD, with three replications at Torogh field station, Khorasan Agricultural Research Center, during 2008-2010 growing seasons. Main plots were water limited conditions with three levels (L1: Optimum condition, L2: water limited condition using rainshelter from milky grain stage to maturity L3: water limited condition from anthesis stage to maturity). Ten bread wheat lines, suitable for cold and dry regions (V1: (Toos) , V2: (C-81-10) , V3: (pishgam) , V4: (C-84-4) , V5: (C-84-8) , V6:(C-D-85-15) , V7:(C-D-85-9) , V8:(C-D-84-5502), V9:(C-D-85-5502), V10: (C-85-6)) were assigned to subplots. The results showed that water stress (L2 and L3 treatments) decreased grain yield (18.6% and 45.6%, respectively) and biological yield (11.9% and 45.7%, respectively) in compairin with optimum conditions. The results showed that the highest harvest index (HI) is happended in optimum condition (40.95%). The lowest harvest index(HI) was belong to (L3) water limited conditions from anthesis to maturity(36.37 %), due to reduction in water use in post anthesis staegs in compairin with optimum condition. Genotypes V5 and V4 had higher grain yield (7593 and 7170 Kg/ha, respectively) and optimum biological yield and harvest index than other genotypes.