تأثیر تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه ساری
2استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
3استادیار، دانشگاه ساری
چکیده
این مطالعه به منظور ارزیابی تغییرات صفات زراعی مرتبط با عملکرد دانه گندم تحت شرایط تنش خشکی در مقایسه با شاهد در سال زراعی 92-1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آبادغرب اجرا شد. عملکرد و اجزاء عملکرد چهار رقم گندم نان (کریم، اروم، پیشگام و سیوند) و دو لاین (کراس‌سبلان وDN-11) در مقایسه با شاهد (سرداری) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو سایت (آبیاری کامل بعنوان شاهد و تنش خشکی انتهای فصل با قطع آبیاری از مرحله بوتینگ) به اجرا درآمد. صفات عملکرد دانه و اجزای آن از جمله عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته ارزیابی شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک در شرایط تنش کاهش معنی‌دار یافت. در شرایط نرمال پیشگام و سرداری و در شرایط تنش کراس سبلان و کریم به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را احراز نمودند. بیشترین کاهش عملکرد ناشی از تنش، متعلق به رقم پیشگام با 73/22% و کمترین کاهش عملکرد مربوط به رقم سیوند با 19/2% بود. به نظر می‌رسد احتمالاً رقم سیوند با کمترین کاهش عملکرد ناشی از تنش متحمل‌تر از سایر ژنوتیپ‌ها از جمله شاهد باشد. از میان صفات مورد بررسی، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و وزن هزاردانه موثرترین متغیرها بر عملکرد دانه بودند.
کلیدواژه ها
 
Title
Effect of terminal drought stress on yield and its components of bread wheat
Authors
Abstract
Drought is one of the most important global threats on food production that make restriction on plant growth and crop yield. The aim of this study was to identify the impact of terminal drought stress on traits associated with grain yield. Four bread-wheat cultivars (Karim, Orum, Pishgam, Sivand and two lines DN-11 and Cross of Sabalan) and also Sardari (as check) were planted as Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replicates on two separate sites as full irrigation (control) versus terminal drought stress (irrigation cut at boot stage). Grain yield, biological yield, harvest index, seed number per spike, thousand kernel weight, hectoliter weight and plant height were measured. The results of combined analysis showed, biological yield, harvest index and thousand kernel weights were decreased significantly by irrigation cut at boot stage. Pishgam and Cross of Sabalan had the most grain yield at normal and terminal drought stress conditions respectively, but Sardari and Karim had the least grain yield at normal and terminal drought stress sites respectively. It seems that Sivand was the most tolerant variety to terminal drought stress than rest. Harvest index, thousand kernel weight and biological yield were more effective variables on grain yield.