ارزیابی و مقایسه همبستگی برخی از صفات با عملکرد دانه گندم دوروم در شرایط تنش شوری و بدون تنش
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
3استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
چکیده
از آنجایی که دانه در گندم مهمترین بخش اقتصادی گیاه است، بهبود عملکرد دانه از طریق بهنژادی و بهبود اجزای عملکرد می
تواند از روشهای کارآمد در برنامههای اصلاحی باشد؛ لذا بررسی روابط پیچیده بین صفت کمی عملکرد و اجزاء آن از اهمیت ویژهای
برخوردار است. به منظور مطالعه و تعیین همبستگی صفات، پژوهشی در سال 1386 بر روی 8 لاین گندم دوروم تحت شرایط تنش
شوری و بدون تنش(شاهد) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات مورد
مطالعه شامل: طول سنبله، وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن هزار دانه،
عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. نتایج حاصل از برآورد ضرایب همبستگی در شرایط بدون تنش نشاندهنده همبستگی مثبت و
معنیدار عملکرد دانه با صفات وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد دانه در سنبله اصلی و شاخص برداشت بود؛ در حالی که در
شرایط تنش شوری عملکرد دانه علاوه بر صفات فوق با صفت تعداد سنبلچه در سنبله نیز همبستگی مثبت و معنیدار داشت. بر
اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام، صفات تعداد گلچه در سنبلچه و طول سنبله در شرایط بدون تنش و صفات تعداد سنبلچه
در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی و وزن ریشه در شرایط تنش شوری بیشترین میزان تغییرات عملکرد دانه را توجیه کرده و به
عنوان مؤثرترین صفات بر روی عملکرد دانه شناخته شدند؛ لذا این صفات میتوانند به عنوان معیارهای مناسبی جهت گزینش لاین
های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند.
تواند از روشهای کارآمد در برنامههای اصلاحی باشد؛ لذا بررسی روابط پیچیده بین صفت کمی عملکرد و اجزاء آن از اهمیت ویژهای
برخوردار است. به منظور مطالعه و تعیین همبستگی صفات، پژوهشی در سال 1386 بر روی 8 لاین گندم دوروم تحت شرایط تنش
شوری و بدون تنش(شاهد) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات مورد
مطالعه شامل: طول سنبله، وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی، وزن هزار دانه،
عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. نتایج حاصل از برآورد ضرایب همبستگی در شرایط بدون تنش نشاندهنده همبستگی مثبت و
معنیدار عملکرد دانه با صفات وزن ریشه، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد دانه در سنبله اصلی و شاخص برداشت بود؛ در حالی که در
شرایط تنش شوری عملکرد دانه علاوه بر صفات فوق با صفت تعداد سنبلچه در سنبله نیز همبستگی مثبت و معنیدار داشت. بر
اساس نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام، صفات تعداد گلچه در سنبلچه و طول سنبله در شرایط بدون تنش و صفات تعداد سنبلچه
در سنبله، تعداد دانه در سنبله اصلی و وزن ریشه در شرایط تنش شوری بیشترین میزان تغییرات عملکرد دانه را توجیه کرده و به
عنوان مؤثرترین صفات بر روی عملکرد دانه شناخته شدند؛ لذا این صفات میتوانند به عنوان معیارهای مناسبی جهت گزینش لاین
های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند.
کلیدواژه ها
Title
Evaluating and Comparing the Correlation of Some Traits with Durum Wheat Grain Yield in Salt Stress and Non-Stress Conditions
Authors
Abstract
Since the grain is economically the most important part of the wheat, grain yield improvement
through breeding and yield component improvement are among efficient methods in breeding
programs. Thus, investigating the complex relationships between quantitative trait of yield and its
components is of particular importance. In order to study and determine the correlation of traits, a
research study was conducted in 2007 on 8 lines of durum wheat under salt stress and non-stress
conditions (control) in a factorial experiment based on randomized complete block design with
three replications. The traits which were studied included spike length, root weight, number of
florets per spikelet, spikelets per spike, number of grains per main spike, seed weight, grain yield
and harvest index. The results of correlation coefficients in non-stress condition show a significant
and positive correlation between grain yield and traits including root weight, number of florets in
spikelet, number of grains per main spike and harvest index, while under salt stress condition grain
yield had a significant positive correlation with spikelets per spike trait in addition to the above
traits. Based on stepwise regression analysis, the traits including number of florets per spikelet and
spike length in non-stress condition and the traits including spikelets per spike, number of grains per
main spike and root weight in salt stress condition explained the maximum rate of change of grain
yield and were identified as the most effective traits on grain yield. Therefore, these attributes can
be used as appropriate criteria for selecting lines with high yield.
through breeding and yield component improvement are among efficient methods in breeding
programs. Thus, investigating the complex relationships between quantitative trait of yield and its
components is of particular importance. In order to study and determine the correlation of traits, a
research study was conducted in 2007 on 8 lines of durum wheat under salt stress and non-stress
conditions (control) in a factorial experiment based on randomized complete block design with
three replications. The traits which were studied included spike length, root weight, number of
florets per spikelet, spikelets per spike, number of grains per main spike, seed weight, grain yield
and harvest index. The results of correlation coefficients in non-stress condition show a significant
and positive correlation between grain yield and traits including root weight, number of florets in
spikelet, number of grains per main spike and harvest index, while under salt stress condition grain
yield had a significant positive correlation with spikelets per spike trait in addition to the above
traits. Based on stepwise regression analysis, the traits including number of florets per spikelet and
spike length in non-stress condition and the traits including spikelets per spike, number of grains per
main spike and root weight in salt stress condition explained the maximum rate of change of grain
yield and were identified as the most effective traits on grain yield. Therefore, these attributes can
be used as appropriate criteria for selecting lines with high yield.
Keywords
Correlation coefficient, durum wheat, regression analysis, Salt stress