بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و سازگاری اکوتیپ‌های زیره سبز (Cuminum cyminum L.)

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1کارشناس ارشد زراعت و عضو انجمن پژوهشگران جوان
2استادیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
3دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
چکیده
در این بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و سازگاری زیره سبز با استفاده از 9 اکوتیپ در 5 محیط مختلف شامل 5 تاریخ کاشت در کرمان مورد مطالعه قرار گرفت و عملکرد دانه و صفات مورفولوژیک ارزیابی گردید. نتایج به‌دست آمده نشان از تفاوت اکوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف از نظر عملکرد دانه داشت که بیانگر اثر متقابل تغییر در رتبه برای این صفت بود. به‌منظور ارزیابی سازگاری ضریب رگرسیون خطی براساس شاخص محیطی محاسبه گردید. براساس نتایج می‌توان گفت که تمامی اکوتیپ‌ها حائز سازگاری عمومی مطلوب‌اند، اما باتوجه به تفاوت قابل ملاحظه در ضرایب رگرسیونی حاصل و عملکرد اکوتیپ‌ها می‌توان گفت که اکوتیپ سمنان (098/0- b=‌‌‌) دارای سازگاری خصوصی با محیط‌های نامساعد و اکوتیپ کرمان (258/2b=) دارای سازگاری خصوصی با محیط‌های مساعد می باشند. اکوتیپ خراسان شمالی نیز با 189/1b= و با توجه به عملکرد بالایی که داشت دارای سازگاری عمومی مطلوب می‌باشد. بنابراین اکوتیپ سمنان جهت کاشت در محیط‌های مواجه با تنش، اکوتیپ کرمان جهت کاشت در محیط‌های مطلوب و بدون تنش‌های محیطی و اکوتیپ خراسان شمالی به‌عنوان اکوتیپ سازگار با محیط‌های مختلف، معرفی می‌گردند.
کلیدواژه ها
 
Title
Evaluation of Genotype×Environment Interaction Effect and Adaptability in Ecotypes of Cumin (Cuminum cyminum L.)
Authors
Abstract
At the present research, adaptability and genotype × environment interaction of cumin using nine different cumin ecotypes in 5 different environments including 5 different sowing dates were studied in Kerman, and morphological traits were evaluated as well. The obtained results indicated that there is a significant interaction effect between genotype and environment for seed yield which represented as high change in rank interaction for this trait. In order to assess the adaptability, linear regression coefficient based on environmental index, was calculated. According to the results, can be said that all the ecotypes had general adaptability based on linear regression coefficients, but according to significant differences among regression coefficient values and yield of ecotypes, it can be said that Semnan ecotype (b=-0.098) had specific adaptability to unfavorable environments and Kerman ecotype (b=2.258) had specific adaptability to favorable environments. Khorasan-shomali ecotype with b=1.189 and considering to its high yield, had optimum general adaptability. Therefore Semnan ecotypes for planting in under stressed areas, Kerman ecotypes for planting in suitable areas without environmental stress and Khorasan ecotype as ecotypes adapted to different environments are introduced.