بررسی عملکرد دانه و پایداری ژنوتیپهای کلزا تحت شرایط دیم‌ گرمسیر

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1پژوهنده ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان - خراسان شمالی
2پژوهنده ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران
3پژوهنده ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان
چکیده
توسعه کشت دانه‌های روغنی جهت تامین روغنهای خوراکی یکی از اهداف مهم کشور در رسیدن به خود کفایی است. بدین منظور یافتن ارقامی که دارای عملکرد بالا بوده و بتواند با خشکی فصل رویش بهتر مقابله کرده برای مناطق دیم کشور حایز اهمیت فراوان هستند. در این پژوهش تعداد 19 رقم کلزای گزینش شده از آزمایشهای مقایسه عملکرد سالهای قبل، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت کشت پاییزه در 6 محیط در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. هر کرت شامل 5 خط کاشت به طول 5 متر بود. در طول فصل رشد و بعد از برداشت صفات فنولوژی، مورفولوژی و فیزیولوژی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین محیطها از نظر تمامی صفات تحت بررسی و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در تمام صفات به جز ارتفاع بوته در سطح احتمال 1% اختلاف معنی‌داری وجود داشت. ژنوتیپ‌های RGS003، Option500، و Shiralee دارای بیشترین عملکرد دانه (بترتیب 20/1410، 74/1364 و 30/1356 کیلوگرم در هکتار) بودند. ژنوتیپ‌های فوق دارای شیب خط کم در محدوده یک و غیرمعنی‌دار و هم‌چنین متوسط عملکرد بیشتر از متوسط کل و نیز واریانس انحراف از خط غیر معنی‌دار و کمی بودند، بنابراین می‌توان به عنوان ژنوتیپ‌های پایدار در شرایط دیم برای کشت پاییزه توصیه نمود و از آن ژنوتیپ‌ها در برنامه‌های اصلاحی به خاطر داشتن ژنهای پایداری در انتقال این ژن‌ها به ژنوتیپ‌های برتر بهره جست.
کلیدواژه ها
 
Title
Study on Seed Yield and Rapeseed Genotypes Stability under Rain fed Conditions in Warm Areas
Authors
Abstract
Development of oil seed crops is the most important aims in country to reach self sufficiency. This research performed in 6 environments. 19 genotypes were compared in RCBD with three replications in 6 environments under rain fed conditions. Each plot had 5 rows 5-meter long. Observations were made on phonology, morphology and physiology traits during crop growth and after harvesting. Combined analysis results indicated that there were significant differences at 1% probability level among environments for all studied traits and there were significant differences at 5% probability level among genotypes for days to 50% flowering and plant height and at 1% probability level for number of seed per pod. Genotype × environment interactions showed significant differences at 1% probability level among genotypes for all studied traits exception of plant height. In general, RGS003, Option500 and Shiralee were advised for seed yield in Fall planting under rain fed conditions because they had line slope lower than 1 and seed yield average more than total average and also they included deviation variance from line non significant and low. Meanwhile, these genotypes involved stability gens; this means that we can use them as stable genotypes in breeding programs.