بررسی خلوص ژنتیکی پارت‌های بذری گندم در کرت‌های کنترلی

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
چکیده
به‌منظور تعیین خلوص ژنتیکی 66 محموله گندم، مزرعه کرتهای کنترلی تشکیل شد. پس از ظهور بوته‌ها ابتدا به صورت تصادفی تعداد 20 بوته علامت گذاری و براساس مراحل رشد Zodex از ویژگی‌های مورفولوژیکی منطبق بر شناسه U. P. O. V ، یادداشت برداری گردید. تجزیه واریانس یکطرفه و تجزیه خوشه‌ای نشان داد که ضریب تغییرات ویژگی‌هایی نظیر تیپ رشدگیاهی، فراوانی بوته‌های دارای برگ پرچم خمیده، زمان سنبله‌دهی، مومی بودن غلاف برگ پرچم، مومی بودن سنبله، مومی بودن پدانکل، ، شکل نیمرخ سنبله، وضعیت ریشک و خار، رنگ سنبله، مغز در برش عرضی ساقه، و رنگ بذر صفر برآورد گردید. بنابراین نمی‌توانند در محاسبه خلوص ژنتیکی ارقام گندم مورد استفاده قرار گیرند. با این حال تجزیه خوشه‌ای انجام گرفته با استفاده از این ویژگی‌ها نشان داد که این ویژگی‌ها از پتانسیل مطلوبی در شناسایی و تشخیص ارقام گندم برخوردارند. تنوع وسیع مشاهده شده در ویژگی‌های مرتبط با پوشه پایینی سنبلچه واقع در یک سوم طولی سنبله گندم نظیر عرض و شکل شانه پوشه و شکل و طول زائده پوشه در بین بوته‌های یک رقم از طرفی بیانگر عدم خلوص ژنتیکی ارقام اصلاح شده داخلی از نظر این ویژگی‌ها بوده و از طرف دیگر می‌تواند پتانسیل لازم را برای تعیین خلوص ژنتیکی ارقام در اختیار اصلاحگران و ارزیابان ارقام جدید گیاهی قرار دهد.
کلیدواژه ها
 
Title
Investigation of Genetic Purity of Wheat Seed Lots, in Control Plots
Authors
Abstract
Objectives of the study were to identify genetic purity of wheat cultivars. After plant emergence 20 plants in each plot were randomly selected and marked to evaluate during growth periods. The evaluations were based on ZODEX scale. Registration of morphological traits according to U.P.O.V was done. Parametric and non-parametric data were analyzed as a one-way and grouped as a clusters using SAS statistical package. Results indicated that estimated variation indices of wheat cultivars for growth habit, frequency of plants with recurved flag leaves, time of ear emergence, glaucosity of ears and necks, ears shape in profile, awns or scurs, straw: pith in cross, ears and grains color were nil. Therefore, these traits can not be used in screening for genetic purity of wheat cultivars. However, cluster analysis indicated that these traits may be used for differentiating between cultivars. Although not only high variation in lower glume shoulder shape and width and lower glume beak shape and length in spikelet in midthird of ear within a single cultivar, showed genetic impurity but also these could still be used as indices for screening for genetic purity of different cultivars by breeders.