شناسایی تیپ ایده‌آل کلزا در شرایط تنش خشکی براساس صفات مورفوفیزیولوژی

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران
2دانشیار دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پاکدشت، تهران، ایران
3استادیار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
4دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، بخش تحقیقات دانه‌های روغنی، کرج، البرز، ایران
5دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پاکدشت، تهران، ایران
6استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، یزد، ایران
چکیده
به منظور شناسایی صفات مؤثر در تحمل به تنش خشکی در گیاه کلزا، آزمایش‌هایی در سال زراعی 1391-1390 در دو منطقه شهرقدس شهریار (منطقه نیمه خشک) و یزد (منطقه خشک) انجام شد. در این بررسی چهار رقم کلزای تجاری پاییزه
( SLM046و GKH2005, Opera, Okapi) از نظر تحمل به تنش خشکی در مراحل ساقه‌‌دهی، گل‌دهی و خورجین‌دهی در چهار آزمایش جداگانه، هر یک‌ در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رقمی با طول دوره رشد نسبتاً کوتاه، فعالیت بالاتر آنزیم کاتالاز، محتوی نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای زیاد و تعداد خورجین در شاخه فرعی و انتقال مجدد زیاد تیپ ایده‌آل و مناسب در شرایط قطع آبیاری از ساقه‌دهی به بعد بود. در شرایط قطع آبیاری از گل‌دهی به بعد، خصوصیاتی نظیر فعالیت بیشتر آنزیم پراکسیداز، هدایت روزنه‌ای بالا، تجمع اسید آمینه پرولین، تعداد خورجین در شاخه فرعی و کارایی انتقال مجدد زیاد به همراه تعداد شاخه فرعی کم و شاخص پراکسیداسیون لیپید پائین‌تر در تحمل به خشکی نقش بسزائی داشتند. در مقابل تیپ ایده‌آل مناسب در شرایط قطع آبیاری از خورجین‌دهی به بعد رقمی با فعالیت بالاتر آنزیم پراکسیداز، هدایت روزنه‌ای بالا و کارایی انتقال مجدد زیاد به همراه طول دوره رشد نسبتاً کوتاه، تعداد شاخه فرعی کم و تعداد خورجین زیاد در شاخه‌ فرعی همراه با طول خورجین کوتاه‌ تعریف شد.
کلیدواژه ها
 
Title
Identification a Rapeseed ideotype under drought stress conditions on the basis of morphohysiologic characteristics
Authors
Abstract
In order to identify of effective traits in drought stress tolerance at Rapeseed, experiments were conducted at two locations, Shahre Qods-Shahriyar (semi-arid region) and Yazd (arid region) in 2011-2012. In this study, four commercial Rapeseed genotypes (GKH2005, Opera, Okapi and SLM046) were examined from drought tolerance at stem elongation, flowering, silique formation stages in four separate experiments based on randomized complete block design. The results indicated that the suitable ideotype for treatment of irrigation withholding from stem elongation until physiologic maturity was defined as a plant with shorter growth period, higher catalase enzyme activity, great relative water content and stomata conductivity, higher silique number per secondary branch and great remobilization. Under conditions of irrigation withholding from flowering until physiologic maturity, some characteristics such as higher peroxidase enzyme activity, great stomata conductivity, proline accumulation, high silique number per secondary branch, high remobilization efficiency and lower secondary branch number and lipid peroxidation were more effective in drought tolerance. In contrast, suitable ideotype for treatment of irrigation withholding from silique formation until physiologic maturity was defined as a plant with higher peroxidase enzyme activity, great leaf stomata conductivity and high remobilization efficiency, shorter growth period, low secondary branch number and higher silique number per secondary branch which have a low silique length.