اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و صفات زراعی ژنوتیپ‌های بومی و اصلاح شده برنج
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دانشجوی دکتری زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2دانشیار دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
3پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور
چکیده
به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ژنوتیپ‌های بومی و اصلاح‌شده برنج، دریک آزمایش مزرعه‌ای 15 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو محیط (بدون تنش و تنش خشکی) در سال 1390 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل روز تا ۵۰ درصد گلدهی، روز تا رسیدگی، طول خوشه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت و درصد برنج سالم و خرد بودند. اثر تنش بر تمامی صفات مورد بررسی به جز روز تا گلدهی معنی‌دار بود. تنش خشکی کاهش روز تا رسیدگی، عملکرد زیستی، عملکرد دانه (از 3618 به 1895 کیلوگرم در هکتار)، میزان برنج سالم (از 83 درصد به 78 درصد) و شاخص برداشت (از 44 به 39 درصد) و افزایش درصد برنج خرد از 17 به 4/22 درصد را باعث شد. تجزیه خوشه‌ای بر اساس صفات مورد بررسی ژنوتیپ‌ها را در هر محیط به سه گروه تفکیک کرد. در مجموع در آزمایش حاضر، تنش خشکی باعث کاهش شدید عملکرد دانه و میزان برنج سالم گردید. برنج رقم خزر پاسخی مشابه ارقام بومی و حساس به تنش نشان داد و لاین SA13 نیز در شرایط تنش با ژنوتیپ‌های دیررس و پر‌محصول (203، 416، ندا) هم‌گروه گردید.
کلیدواژه ها
Title
Effect of drought stress on grain yield and agronomic parameters in local and improved rice (Oryza sativa L.) genotypes
Authors
Abstract
In order to study the effect of drought stress on agronomic parameters of local and improved rice genotypes, 15 genotypes were evaluated in a randomized complete block design with three replications in two environments (stressed and non-stressed conditions) at Rice Research Institute, Rasht, Iran, in 2011. Plant traits were included; days to 50% flowering, days to maturity, panicle length, grain yield (GY), biological yield (BY), harvest index (HI), head rice (HR) and broken rice (BR). Results showed that drought stress had significant effect on all traits (except days to 50% flowering). Drought stress reduced days to 50% flowering, BY, GY (from 3618 to 1895 Kg.ha-1), HR (from 83% to 78%) and HI (from 44% to 39%) and increased BR from 17% to 22.4%. Cluster analysis based on measured traits divided rice genotypes into three groups in any environment. In conclusion, drought stress caused a sharp decline of grain yield and head rice, so Khazar cultivar showed same response with local and sensitive cultivars. SA13 line in drought stress clustered in same group with late-maturity and high-yielding cultivars (203, 416 and Neda).