ارزیابی ژنوتیپ‌های گندم دوروم براساس شاخص‌های مقاومت به خشکی

پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: سیزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین تنش‌های محیطی است تاثیر مهمی در کاهش تولیدات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا دارد. در این تحقیق 14 لاین اصلاحی گندم دوروم به همراه سه رقم شاهد (یک رقم اصلاح شده گندم دوروم (ساجی)، یک رقم بومی گندم دوروم (زردک) و یک رقم بومی گندم نان (سرداری))در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم (ایستگاه سرارود) در سال زراعی 92-1391 براساس شاخص‌های مقاومت به خشکی ارزیابی شدند. با توجه به همبستگی معنی‌دار شاخص‌های مقاومت به خشکی MP، GMP، STI، HM، YSI و YI با عملکرد دانه در شرایط دیم و همبستگی معنی‌دار شاخص‌های SSI و TOL با عملکرد دانه در شرایط آبیاری تکمیلی می‌توان از این شاخص‌ها به عنوان شاخص‌های مناسب برای شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به خشکی استفاده نمود. تجزیه بای پلات براساس تجزیه به مؤلفه‌‎های اصلی ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را به گروه‌های متحمل، مقاوم و حساس به خشکی تفکیک نمود. بر این اساس ژنوتیپ‌های 1 (ساجی)،3 (سرداری) و 12 متحمل به خشکی بودند. ژنوتیپ‌های 9، 14 و 17 دارای مقادیر بالای شاخص‌های SSI و TOL بودند به عنوان ژنوتیپ‌های حساس به خشکی شناسایی شدند. ژنوتیپ‌های 2 (زردک)، 4، 7 و 11 با بیشترین عملکرد در شرایط دیم و عملکرد پایین در شرایط آبیاری تکمیلی دارای مقادیر بالای شاخص YSI بودند و به عنوان ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی شناسایی شدند.
کلیدواژه ها
 
Title
Evaluation of durum wheat genotypes based on drought resistance indices
Authors
Abstract
Drought stress as the most common environmental stress has important affect in the reduction of agricultural production in the arid and semi-arid regions of the world. In this study 14 durum breeding lines along with three check genotypes (one new released durum wheat variety (Saji) and two durum (Zardak) and bread wheat (Sardari) landraces were evaluated based on drought resistance indices under rainfed and supplemental irrigation conditions in Dryland Agricultural Research Sub-Institute (Sararood station), Kermanshah, Iran, during 2012-13 cropping season. In regard to significant correlations the drought resistance indices of MP, GMP, STI, HM, YSI and YI with grain yield under rainfed condition and significant correlations the indices of SSI and TOL with grain yield under supplemental irrigation, these indices can be used to identify drought tolerant genotypes. Biplot analysis based on principal component analysis classified the genotypes as tolerant, resistant and susceptible groups. Based on this, genotypes 1 (cv. Saji), 3 (Sardari), and 12 were considered as tolerant genotypes. Genotypes No. 9, 14, and 17 with high values of SSI and TOL were identified as susceptible genotypes. In contrast, the genotypes No. 2 (Zardak), 4 and 7 with high yield under rainfed condition and low yield productivity under supplemental irrigation condition had the highest values of YSI and characterized as drought resistant genotypes. Kew words: durum wheat, drought resistance indices, biplot