اثر تنش خشکی مرحله زایشی و براسینواستروئید بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم رقم سیروان در استان فارس
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه یاسوج
2دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه یاسوج
3عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فار
چکیده
ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ رخ دادن آن ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﺳﺎﻳﺮ ﺻﻔﺎت ﮔﻨﺪم (Triticum aestivum)
اﺳﺖ و از ﺳﻮﻳﻲ، ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺻﻔﺎت ﮔﻴﺎﻫﻲ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ دارای اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ. اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ، ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ و زﻣﺎن ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ از اﻋﻤﺎل ﺗﻨﺶ، ﺑﻪﺻﻮرت اﺳﭙﻴﻠﺖ ﭘﻼت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮﻛﻬﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ و در ﺳﻪ ﺗﻜﺮار در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس در ﺳﺎلﻫﺎی 93- 95، اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪ. آﺑﻴﺎری ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺮت اﺻﻠﻲ در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ و ﺑﺪون ﺗﻨﺶ (ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ)، و ﻋﺎﻣﻞ دوم در ﺷﺶ ﺳﻄﺢ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ 0، 0/05 و 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ و زﻣﺎن ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ ﺑﻮد. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺻﻔﺎت ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، وزن ﻫﺰار داﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد زﻳﺴﺘﻲ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ در ﻫﺮ دو ﺳﺎل آزﻣﺎﻳﺶ در ﺗﻨﺶ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد آن در ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دو ﺳﺎل ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ 7 درﺻﺪی ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ آﺑﻴﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﻳﺞ دو ﺳﺎل آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔﻲ را ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم رﻗﻢ ﺳﻴﺮوان ﻧﺸﺎن داد و ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودی اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را ﺑﻬﺒﻮد داد.
اﺳﺖ و از ﺳﻮﻳﻲ، ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺻﻔﺎت ﮔﻴﺎﻫﻲ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ دارای اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ. اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ، ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ و زﻣﺎن ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ اﻳﻦ ﻫﻮرﻣﻮن در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ از اﻋﻤﺎل ﺗﻨﺶ، ﺑﻪﺻﻮرت اﺳﭙﻴﻠﺖ ﭘﻼت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮﻛﻬﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ و در ﺳﻪ ﺗﻜﺮار در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس در ﺳﺎلﻫﺎی 93- 95، اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪ. آﺑﻴﺎری ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻛﺮت اﺻﻠﻲ در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ، ﻗﻄﻊ آﺑﻴﺎری در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮ ﺷﺪن داﻧﻪ و ﺑﺪون ﺗﻨﺶ (ﺗﻴﻤﺎر ﺷﺎﻫﺪ)، و ﻋﺎﻣﻞ دوم در ﺷﺶ ﺳﻄﺢ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ ﻏﻠﻈﺖﻫﺎی ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ 0، 0/05 و 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ و زﻣﺎن ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ ﺑﻮد. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺻﻔﺎت ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳﻨﺒﻠﻪ، وزن ﻫﺰار داﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ، ﻋﻤﻠﻜﺮد زﻳﺴﺘﻲ و ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮداﺷﺖ در ﻫﺮ دو ﺳﺎل آزﻣﺎﻳﺶ در ﺗﻨﺶ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻏﻠﻈﺖ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد آن در ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دو ﺳﺎل ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ 7 درﺻﺪی ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺼﺮف آب در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ آﺑﻴﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﻳﺞ دو ﺳﺎل آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻨﻔﻲ را ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم رﻗﻢ ﺳﻴﺮوان ﻧﺸﺎن داد و ﻣﺤﻠﻮلﭘﺎﺷﻲ 0/1 ﻣﻴﻠﻲﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺮاﺳﻴﻨﻮاﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودی اﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را ﺑﻬﺒﻮد داد.
کلیدواژه ها