بررﺳﻲ ﻛﺎراﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎی ﺧﺎﻛﺰی در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ اﺳﻔﺮزه(Plantago ovata Forsk)
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه بیرجند،
2دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه بیرجند
3استاد، گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه تهران
4استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
چکیده
ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻮدﻣﻨﺪی ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی رﻳﺰﺳﺎزوارهﻫﺎی ﺧﺎﻛﺰی در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ اﺳﻔﺮزه (Plantago ovata Forsk)
آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻠﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻋﺎﻣﻞ اول ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﻮری ﺷﺎﻣﻞ 2/5 ، 5 و 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻋﺎﻣﻞ دوم ﻗﺎرچ ﻣﻴﻜﻮرﻳﺰا ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد ﻗﺎرچ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻓﻮﻧﻠﻴﻔﻮرﻣﻴﺲ ﻣﻮﺳﻪ (Funneliformis mosseae)، رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices )و ﮔﻠﻮﻣﻮس ﻓﺴﻴﻜﻮﻻﺗﻮم (Glomus fasciculatum) و ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮم ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ دو ﺳﻄﺢ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی و ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ﻓﻠﻮرﺳﻨﺲ (Pseudomonas fluorescens) ﺑﻮد. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ وزن ﺧﺸﻚ ﺳﺎﻗﻪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری 2/5 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices) و ﻋﺪم ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺑﻪﻣﻴﺰان 3/9 ﮔﺮم ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺳﻮدﻣﻨﺪی ﻗﺎرچ ﻣﻴﻜﻮرﻳﺰا آرﺑﻮﺳﻜﻮﻻر در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری ﺷﻮری 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ و ﻗﺎرچ رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices)ﺑﻪﻣﻴﺰان 76/7 ﺑﻮد. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶ ﺷﻮری و ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺳﻮدﻣﻨﺪی در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری ﺷﻮری 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ و ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ﻓﻠﻮرﺳﻨﺲ (Pseudomonas fluorescens9 )ﺑﻪﻣﻴﺰان 45/6 ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺎرﺑﺮد رﻳﺰﺳﺎزوارهﻫﺎی ﺧﺎﻛﺰی را ﺑﺮای دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ اﺳﻔﺮزه ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻮد
آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪﺻﻮرت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻠﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻋﺎﻣﻞ اول ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﻮری ﺷﺎﻣﻞ 2/5 ، 5 و 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ، ﻋﺎﻣﻞ دوم ﻗﺎرچ ﻣﻴﻜﻮرﻳﺰا ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد ﻗﺎرچ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی ﻓﻮﻧﻠﻴﻔﻮرﻣﻴﺲ ﻣﻮﺳﻪ (Funneliformis mosseae)، رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices )و ﮔﻠﻮﻣﻮس ﻓﺴﻴﻜﻮﻻﺗﻮم (Glomus fasciculatum) و ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮم ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ دو ﺳﻄﺢ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی و ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ﻓﻠﻮرﺳﻨﺲ (Pseudomonas fluorescens) ﺑﻮد. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ وزن ﺧﺸﻚ ﺳﺎﻗﻪ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری 2/5 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices) و ﻋﺪم ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺑﻪﻣﻴﺰان 3/9 ﮔﺮم ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺳﻮدﻣﻨﺪی ﻗﺎرچ ﻣﻴﻜﻮرﻳﺰا آرﺑﻮﺳﻜﻮﻻر در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری ﺷﻮری 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ و ﻗﺎرچ رﻳﺰوﻓﺎﮔﻮس اﻳﻨﺘﺮادﻳﺴﺲ (Rhizophagus intraradices)ﺑﻪﻣﻴﺰان 76/7 ﺑﻮد. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶ ﺷﻮری و ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻧﺸﺎن داد ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ ﺳﻮدﻣﻨﺪی در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺗﻴﻤﺎری ﺷﻮری 10 دﺳﻲ زﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ و ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺎﻛﺘﺮی ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎس ﻓﻠﻮرﺳﻨﺲ (Pseudomonas fluorescens9 )ﺑﻪﻣﻴﺰان 45/6 ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻛﺎرﺑﺮد رﻳﺰﺳﺎزوارهﻫﺎی ﺧﺎﻛﺰی را ﺑﺮای دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ اﺳﻔﺮزه ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻮد
کلیدواژه ها