ﺑﺮرﺳﻲ ﺻﻔﺎت ﻓﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ارﻗﺎم ﻟﻄﻴﻒ و ﮔﻠﺴﺘﺎن در ﭘﻨﺒﻪ (Gossypium hirsutum L) ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ و ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮوژن
پذیرفته شده برای پوستر
عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
لیلا صابر پور1 ، عبدالمجید مهدوی دامغانی2 ، سعید صوفی زاده3 ، جعفر کامبوزیا4 ، قربان قربانی نصر آباد5
1داﻧﺸﺠﻮی دﻛﺘﺮای رﺷﺘﻪی ﻛﺸﺎورزی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ، ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﻣﺤﻴﻄﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان
2داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﻛﺸﺎورزی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ، ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﻣﺤﻴﻄﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان
3اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﮔﺮوه ﻛﺸﺎورزی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ، ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﻣﺤﻴﻄﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان
4داﻧﺸﻴﺎرﮔﺮوه ﻛﺸﺎورزی اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ، ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﻣﺤﻴﻄﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺗﻬﺮان
5اﺳﺘﺎدﻳﺎر ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻨﺒﻪ، ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻨﺒﻪ ﻛﺸﻮر، ﮔﺮﮔﺎن
چکیده
ﭘﻨﺒﻪ ﻳﺎ ﻃﻼی ﺳﻔﻴﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ و ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻟﻴﻔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در 79 ﻛﺸﻮر ﺟﻬﺎن ﻛﺸﺖ ﻣﻲﺷﻮد و ﻳﻜﻲ از ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻛﺸﺖ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ و ﻧﻴﻤﻪﺧﺸﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﺰرﻋﻪای در ﺳﺎل 1395 در ﻣﺰرﻋﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻨﺒﻪ ﻛﺸﻮر واﻗﻊ در ﻫﺎﺷﻢ آﺑﺎد ﮔﺮﮔﺎن در اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن، ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﭙﻠﻴﺖ ﭘﻼت ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎی آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ )8 ﺗﻴﺮﻣﺎه و 21 ﺗﻴﺮﻣﺎه( ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮر اﺻﻠﻲ، و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻳﻞ رﻗﻢ )ﻟﻄﻴﻒ و ﮔﻠﺴﺘﺎن( و ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮوژﻧﻲ )ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ: ﻣﻄﻠﻮب، ﻳﻚ ﺳﻮم ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب و ﺑﺪون ﻛﻮد( ﺑﻮدﻧﺪ. ﺳﻄﻮح ﻛﻮدی در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺣﺪود 160 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر، و در ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻚ ﺳﻮم ﺣﺪود 53 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﻮد. زﻣﺎن وﻗﻮع ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻬﻢ ﻓﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﻴﺰ در ﺗﻴﻤﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ. اﺛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ و ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮوژﻧﻲ در اﻛﺜﺮ ﺻﻔﺎت ﻓﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ارﻗﺎم ﻟﻄﻴﻒ و ﮔﻠﺴﺘﺎن ﻣﻌﻨﻲدار )α=0/05( ﺑﻮد. رﻗﻢ ﻟﻄﻴﻒ ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪی را زودﺗﺮ از رﻗﻢ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺳﭙﺮی ﻛﺮد؛ﺑﻪﻃﻮریﻛﻪ ﭘﺲ از 13، 25، 43، 53 و 60 روز ﭘﺲ از ﻛﺎﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺪود 50 درﺻﺪ از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی روﻳﺸﻲ، ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی زاﻳﺸﻲ، ﻏﻨﭽﻪ، ﮔﻠﺪﻫﻲ و ﻏﻮزهﻫﺎی آن ﻇﻬﻮر ﻳﺎﻓﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ رﻗﻢ ﻟﻄﻴﻒ زودرس ﺗﺮ از رﻗﻢ ﮔﻠﺴﺘﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در ﺑﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎی ﻛﺎﺷﺖ ﻧﻴﺰ، ارﻗﺎم ﻟﻄﻴﻒ و ﮔﻠﺴﺘﺎن در ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ اول ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ118 و 126 روز ﭘﺲ از ﻛﺎﺷﺖ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺸﺖ دوم ﭘﺲ از 141 روز ﺑﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ رﺳﻴﺪﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻨﻮان ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷﺖ در ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻨﺒﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﺰاﻳﻲ در زودرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮل دارد. ارﻗﺎم ﭘﻨﺒﻪ در ﺳﻄﺢ ﻛﻮدی ﺻﻔﺮ، 53 و 160 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺲ از 129، 132 و 133 روز ﭘﺲ از ﻛﺎﺷﺖ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻛﻮدی از ﺻﻔﺮ ﺗﺎ 160 ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻜﺘﺎر ارﻗﺎم ﭘﻨﺒﻪ دﻳﺮﺗﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺧﻮد را ﺳﭙﺮی ﻛﺮده و دﻳﺮرس ﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻛﻮد ﻧﻴﺘﺮوژﻧﻲ در اﻓﺰاﻳﺶ رﺷﺪ روﻳﺸﻲ ارﻗﺎم ﭘﻨﺒﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺮد.
کلیدواژه ها