بررسی چند شکلی ژنهای مقاومت به زنگ سیاه در ژنوتیپهای گندم با استفاده از نشانگرهای مولکولی

پذیرفته شده برای پوستر

عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران

¹دانشجوی کارشناسی ارشد بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

²دانشیار بخش زراعت و اصلاحنباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

زﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﮔﻨﺪم ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺎﻣﻞ ﻗﺎرﭼﻲ Puccinia graminis f. sp. tritici اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد، ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎری ﻣﺨﺮب ﮔﻨﺪم در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدد. اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﺳﺎﻟﻴﺎن زﻳﺎدی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ژن ﻣﻘﺎوﻣﺖ Sr31 ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﺎل 1999 ﻧﮋاد ﺟﺪﻳﺪی از آن (Ug99) ﻛﻪ ﺑﺮای ژن Sr31 ﺑﻴﻤﺎریزا اﺳﺖ، در اوﮔﺎﻧﺪا ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺖ و در اﻳﺮان ﻧﻴﺰ در اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﻫﻤﺪان و ﻟﺮﺳﺘﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻧﮋاد Ug99 ﺿﺮوری اﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ، در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﻀﻮر ژنﻫﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ زﻧﮓ ﺳﻴﺎه Sr22 ،Sr2وSr24 ﺑﺮ روی 95 ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﮔﻨﺪم اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی SSR ،CAPSو STS ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺬور اﻳﻦ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه رﻗﻢ Thatcher ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻨﻔﻲ و 3 اﻳﺰوﻻﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﻛﺸﺖ ﮔﺮدﻳﺪ و ﭘﺲ از اﺳﺘﺨﺮاج DNA، واﻛﻨﺶ زﻧﺠﻴﺮهای ﭘﻠﻲﻣﺮاز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻏﺎزﮔﺮﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ J09 ﺣﻀﻮر ژن ﻣﻘﺎوﻣﺖ Sr24 را در 2 ژﻧﻮﺗﻴﭗ ﻧﺸﺎن داد. ژنﻫﺎی Sr22 و Sr2 در ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺮای اﺻﻼح ﮔﻨﺪم در اﻳﺮان اﻳﻦ ژنﻫﺎ را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ژنﻫﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﻘﺎل داد.

زﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﮔﻨﺪم؛ ژنﻫﺎی ﻣﻘﺎوﻣﺖ؛ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎی ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ