اولین گزارش دو دهه تلاش برای تولید سومین غله جدید و مقاوم به شوری (تریتی پایرم) با روشهای مهندسی کروموزوم با DNA استفاده از مارکرهای، فنوتیپی،کروموزومی (گیش) و DNA

پذیرفته شده برای پوستر

عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران

دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی، بخش زراعت

ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار در اﻧﺮژی و ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺸﺮ ﻏﻼت ﺑﺎ دو ﮔﻮﻧﻪ زراﻋﻲ ﮔﻨﺪم ﻧﺎن Triticum
aestivum و ﻣﺎﻛﺎروﻧﻲ Triticum durum اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﻢ را در ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﺶ از 10000 وارﻳﺘﻪ اﺻﻼح ﺷﺪه دارد ﻛﻪ 300رﻗﻢ آن ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺗﻼش داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻧﮋادی اﻳﺮان در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و وزارت ﺟﻬﺎد ﻛﺸﺎورزی اﺳﺖ. ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﻳﺘﻴﻜﺎﻟﻪ )ﺗﻼﻗﻲ ﮔﻨﺪم ﺑﺎ ﭼﺎودارﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ130 ﺳﺎﻟﻪ و ﺗﺮﻳﺘﻮردﻳﻮم ﺗﻼﻗﻲ ﮔﻨﺪم زارﻋﻲ ﺑﺎ ﺟﻮ( ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ 50 ﺳﺎﻟﻪ ، ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم از ﺗﻼﻗﻲ ﮔﻨﺪم زراﻋﻲ ﺑﻌﻨﻮان واﻟﺪ ﻣﺎدری ﺑﺎ ﮔﻨﺪم وﺣﺸﻲ دﻳﭙﻠﻮﺋﻴﺪ در 20 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ. ﮔﻮﻧﻪ دﻳﭙﻠﻮﺋﻴﺪ ﻋﻠﻒ ﺷﻮر ﺳﺎﺣﻞ ﺑﻌﻨﻮان واﻟﺪ ﭘﺪری اﻳﻦ آﻣﻔﻲ ﭘﻠﻮﺋﻴﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺗﺤﻤﻞ 350 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﻮل ﻧﻤﻚ ﻃﻌﺎم ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻻﻳﻨﻬﺎی اﻳﻦ ﻏﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪ در دﻫﻪ 1990 ﻣﻴﻼدی ﮔﺮدﻳﺪ. در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻴﺶ از 80 ﻧﻔﺮ ﺷﺎﻣﻞ 35 ﻧﻔﺮ، 32 و 3 ﻧﻔﺮ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ و دﻛﺘﺮی در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺮان و14 ﻧﻔﺮ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ و اﺳﺎﺗﻴﺪ از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن، آﻟﻤﺎن، ﭼﻴﻦ و اﻳﺮان ﻣﺸﺎرﻛﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ.
اﻟﻒ: ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻪ ﻧﮋادی ﻻﻳﻨﻬﺎی ﻏﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم اوﻟﻴﻪ اﻳﺮاﻧﻲ و ﻏﻴﺮاﻳﺮاﻧﻲ(AABBEbEb ) ﺑﺮای ﻋﻠﻮﻓﻪ
ب: ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺑﻪ ﻧﮋادی ﻻﻳﻨﻬﺎی ﻏﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻲ و ﻏﻴﺮاﻳﺮاﻧﻲ(AABB(1-6)”D1”Eb ) ﺑﺮای داﻧﻪ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻓﻮق ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻻﻳﻦ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺷﻮری 200 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﻮل ﺑﺮای ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم اوﻟﻴﻪ ﻏﻴﺮاﻳﺮاﻧﻲ و ﻻﻳﻦ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺷﻮری 150 ﻣﻴﻠﻲ ﻣﻮل ﺑﺮای ﻻﻳﻦ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻲ در 3 ﺗﺎ 5 ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

واژه ﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی: ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم؛ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم اوﻟﻴﻪ ﻏﻴﺮ اﻳﺮاﻧﻲ؛ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻲ؛ ﺗﺮﻳﺘﻲ ﭘﺎﻳﺮم اوﻟﻴﻪ اﻳﺮاﻧﻲ؛ ﻣﺎرﻛﺮ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ؛ ﮔﻨﺪم ﻧﺎن؛ ﻣﺎرﻛﺮ ﺳﻴﺘﻮژﻧﺘﻴﻜﻲ؛ ﻫﻴﺒﺮﻳﺪاﺳﻴﻮن دی. ان. آ در ﻣﺤﻞ؛ اﻳﺮان