شناسایی منابع مقاومت به زنگ سیاه در برخی از نمونههای گندم بومی ایران
پذیرفته شده برای پوستر
اصل مقاله (280.88 K)
عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران
نویسندگان
1دانش آموخته دکترای اصلاح نباتات و گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2استادیارموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
4استاد گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
زﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ Puccinia graminis f. sp. tritici ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎریﻫﺎی ﮔﻨﺪم در ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪدﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﮔﻨﺪم ﺑﻮﻣﻲ، ﻏﺮﺑﺎل ﻧﻤﻮدن ژرمﭘﻼﺳﻢ ﺑﻮﻣﻲ از ﻧﻈﺮ واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎی زﻧﺪه و ﻏﻴﺮزﻧﺪه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮﻳﮋه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ واﻛﻨﺶ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪای و ﮔﻴﺎه ﺑﺎﻟﻎ 131 ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻨﺪم ﺑﻮﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﮓ ﺳﻴﺎه در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺗﻜﺮار ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ. واﻛﻨﺶ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪﻫﺎ 14 روز ﭘﺲ از ﻣﺎﻳﻪزﻧﻲ ﺑﺎ دو ﺟﺪاﻳﻪی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﮋاد ﺷﺪهی TKTTF و TTTTF ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻴﭗ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﻴﺎس ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﻚ اﻳﻨﺘﺎش و ﻫﻤﻜﺎران ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداری ﮔﺮدﻳﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ وارﻳﺎﻧﺲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﺗﻴﭗ آﻟﻮدﮔﻲ اﺧﺘﻼف ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻨﻲداری وﺟﻮد دارد، ﺑﻪﻃﻮری ﻛﻪ 80 درﺻﺪ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ ﺣﺴﺎس، 15 درﺻﺪ ﻣﻘﺎوم و 5 درﺻﺪ ﻧﻴﻤﻪﻣﻘﺎوم ﺑﻮدﻧﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮔﻴﺎه ﺑﺎﻟﻎ 35 درﺻﺪ ژﻧﻮﺗﻴﭗﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﺣﺴﺎس ﺑﻮده و 65 درﺻﺪ ﺑﻘﻴﻪ درﺟﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ را داﺷﺘﻨﺪ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪی ﻧﺘﺎﻳﺞ ﮔﻴﺎﻫﭽﻪای و ﮔﻴﺎه ﺑﺎﻟﻎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ 15 درﺻﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﮔﻨﺪم ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﻫﺮ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ دارای واﻛﻨﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﻪﻧﮋادی ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ زﻧﮓ ﺳﻴﺎه ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ.
کلیدواژه ها