ارزیابی مقدماتی تنوع ژنتیکی تودههای گندم نان منطقه خاورمیانه

پذیرفته شده برای پوستر

عنوان دوره: پانزدهمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران

¹استادیاردانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

²دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

⁴پژوهشگراز موسسه تحقیقیات ژنتیک گیاهی از کشور آلمان

⁵پژوهشگر از موسسه تحقیقیات ژنتیک گیاهی از کشور آلمان

اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜـﻲ در ﺗـﻮدهﻫـﺎی ﮔﻨـﺪم ﺑـﻮﻣﻲ اﻳـﺮان و ﻛﺸـﻮر ﻫـﺎی ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺻـﻔﺎت ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ 451ﻻﻳﻦ ﺧﺎﻟﺺ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻮدهﻫﺎی ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﻳﻦ ﻻﻳـﻦﻫـﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻪ رﻗﻢ ﺷﺎﻫﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح اﮔﻤﻨﺖ ﻛﺸﺖ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ده ﺻﻔﺖ ﻛﻤﻲ و ﺳﻪ ﺻﻔﺖ ﻛﻴﻔﻲ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﻨﻮﺗﻴﭙﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺻﻔﺖ ﻃﻮل رﻳﺸﻚ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳـﻨﺒﻠﻪ و ﺳـﭙﺲ وزن ﺻﺪ داﻧﻪ ﺑﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺳﺎده ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻴﻦ ﻃﻮل ﭘﺪاﻧﻜﻞ و ارﺗﻔﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﺑـﻮد. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺳﺎده ﺑﻌﺪی ﺑﻴﻦ ﻋﺮض داﻧﻪ و وزن ﺻﺪ داﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺿﺮاﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ، 10 ﺻﻔﺖ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪ اول ﻛﺎﻫﺶ داد ﻛﻪ در ﻣﺠﻤـﻮع 78 درﺻـﺪ از وارﻳـﺎﻧﺲ ﻛـﻞ را ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. در ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺪود 93/1 درﺻﺪ از وارﻳﺎﻧﺲ ﻛﻞ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻤﻮد. ﺗﺠﺰﻳـﻪ ﻛﻼﺳـﺘﺮ ﺑـﻪ روش وارد ﻻﻳﻦﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻧﻤﻮد.

ﮔﻨﺪم ﻧﺎن؛ ذﺧﺎﻳﺮ ﺗﻮارﺛﻲ؛ ﺗﻨﻮع ژﻧﺘﻴﻜﻲ